"55 Days at Peking" , yönetmenliğini Nicholas Ray ve Guy Green'in üstlendiği, başrollerinde Charlton Heston, Ava Gardner ve David Niven'ın yer aldığı tarihî bir epik filmdir. Film, 1900 yılında Çin'de gerçekleşen Boxer Ayaklanması sırasında Pekin'deki yabancı elçiliklerin 55 gün süren kuşatmasını konu alır. Bu dramatik olaylar, Batılı güçlerin ve Çin İmparatorluğu'nun çatışmasını ve kültürel karşılaşmalarını gözler önüne serer.
Konu Özeti
Film, 1900 yılında Çin'de Boxer Ayaklanması'nın zirveye ulaştığı dönemde geçer. Boxer olarak bilinen milliyetçi grup, yabancıların ve Hristiyan misyonerlerin ülkeden çıkarılmasını amaçlamaktadır. Pekin'deki yabancı elçilikler bölgesinde, farklı uluslardan diplomatlar ve askerler, yaklaşan tehlikenin farkına varırlar.
Amerikalı deniz piyade subayı Binbaşı Matt Lewis , elçiliklerin savunmasını organize etmekle görevlendirilir. İngiliz diplomat Sir Arthur Robertson ve diğer yabancı temsilcilerle birlikte, sınırlı kaynaklarla savunma planları yaparlar. Bu süreçte, Rus Barones Natalie Ivanoff ile Lewis arasında duygusal bir yakınlaşma gelişir.
Boxer güçleri, İmparatoriçe Dowager Tzu-Hsi'nin örtük desteğiyle elçiliklere saldırılar başlatır. Elçilikler bölgesinde mahsur kalan siviller ve askerler, sürekli saldırılara karşı direnmek zorunda kalırlar. Su ve yiyecek sıkıntısı, morallerin düşmesine neden olurken, farklı uluslardan gelen savunucular arasında zaman zaman gerilimler yaşanır.
Kuşatma sırasında, Binbaşı Lewis ve Barones Ivanoff arasındaki ilişki derinleşir, ancak savaşın acımasız gerçekleri romantizmi gölgeler. Lewis, elçiliklerin savunmasını sürdürmek ve sivilleri korumak için büyük bir liderlik sergiler. Bu arada, uluslararası bir yardım kuvveti oluşturulması için çabalar devam etmektedir.
Sonunda, uluslararası yardım kuvvetleri Pekin'e ulaşır ve elçilikleri kuşatmadan kurtarır. Ancak, bu zafer hem Çin hem de yabancı güçler için derin izler bırakır. Film, kültürel çatışmaların ve emperyalist politikaların trajik sonuçlarını vurgulayarak sona erer.
Tematik Çözümleme
-
Kültürel Çatışma ve Anlayışsızlık: Film, Doğu ve Batı arasındaki kültürel farklılıkların ve bu farklılıkların yol açtığı çatışmaların altını çizer.
-
Emperyalizm ve Direniş: Batılı güçlerin Çin üzerindeki emperyalist politikaları ve Çinli milliyetçilerin buna karşı direnişi, filmin ana temalarındandır.
-
Kahramanlık ve Fedakârlık: Elçilikleri savunan askerlerin ve sivillerin gösterdiği cesaret ve fedakârlık, insan ruhunun direncini yansıtır.
-
Aşk ve Savaş: Binbaşı Lewis ve Barones Ivanoff arasındaki ilişki, savaşın ortasında filizlenen aşkın zorluklarını gösterir.
-
Uluslararası İşbirliği ve Gerilim: Farklı uluslardan gelen savunucular arasındaki işbirliği ve zaman zaman ortaya çıkan gerilimler, çok uluslu ilişkilerin karmaşıklığını yansıtır.
-
İhanet ve Sadakat: İmparatoriçe'nin yabancılara karşı tutumu ve Boxer'lara verdiği destek, sadakat ve ihanet kavramlarını sorgulatır.
-
İnsanlık ve Barbarlık: Savaşın getirdiği vahşet ve insanların buna tepkisi, medeniyet ve barbarlık arasındaki ince çizgiyi gösterir.
-
Hayatta Kalma Mücadelesi: Kuşatma altındaki insanların hayatta kalma çabaları, insanın temel içgüdülerini ortaya koyar.
-
Politik Entrikalar: İmparatorluk sarayındaki entrikalar ve güç mücadeleleri, politik manevraların sonuçlarını gösterir.
-
İnanç ve Fanatizm: Boxer'ların inançları ve yabancılara karşı fanatik tutumları, din ve ideolojinin nasıl radikalleşebileceğini gösterir.
Soundtrack Bilgisi
Filmin müzikleri, ünlü besteci Dimitri Tiomkin tarafından bestelenmiştir. Tiomkin'in etkileyici müzikleri, filmin epik atmosferini ve duygusal derinliğini artırır. Özellikle filmin ana tema müziği, izleyiciler üzerinde kalıcı bir etki bırakmıştır. Tiomkin ve Paul Francis Webster, "So Little Time" adlı şarkıyla En İyi Orijinal Şarkı dalında Akademi Ödülü'ne aday gösterilmişlerdir.
Box Office Bilgisi
10 milyon dolarlık bir bütçeyle çekilen film, ABD'de yaklaşık 10 milyon dolar hasılat elde etmiş ve 5 milyon dolar kira geliri sağlamıştır. Ancak, uluslararası pazarlarda da gösterilerek ek gelir elde etmiş ve uzun vadede kültürel bir klasik haline gelmiştir. Özellikle görsel açıdan etkileyici set tasarımları ve büyük prodüksiyon değerleri, filmin dikkat çeken unsurları olmuştur. Bununla birlikte, yapım aşamasındaki yönetmen değişiklikleri ve bazı finansal sorunlar, filmin ticari başarısını kısmen etkilemiştir.
Ödüller
"55 Days at Peking" filmi, 1964 yılında Akademi Ödülleri'nde En İyi Orijinal Şarkı dalında adaylık kazanmıştır. Dimitri Tiomkin ve Paul Francis Webster’ın bestelediği “So Little Time” adlı şarkı, müzikal anlamda övgü toplamış olsa da ödülü kazanamamıştır. Ayrıca film, Altın Küre Ödülleri'nde En İyi Orijinal Müzik dalında aday gösterilmiştir. Filmin güçlü müzikleri ve prodüksiyon tasarımı eleştirmenlerden takdir toplasa da, ana dallarda büyük ödülleri kucaklayamamıştır.
Film Eleştirileri
"55 Days at Peking", eleştirmenlerden karışık yorumlar almıştır. Bazı eleştirmenler, filmin görsel ihtişamını ve prodüksiyon kalitesini överken, hikayenin yüzeysel işlendiği yönünde eleştirilerde bulunmuşlardır. The New York Times, filmi “büyüleyici bir epik, ancak dramatik olarak derinliksiz” olarak tanımlamıştır. Öte yandan Variety dergisi, "Charlton Heston ve David Niven'ın güçlü performansları ve muhteşem setler, filmi görsel bir şölen haline getiriyor" yorumunu yapmıştır. Özellikle Dimitri Tiomkin'in müzikleri ve geniş açılı sahnelerin kullanımı eleştirmenler tarafından beğenilmiştir.
Film eleştirmeni Roger Ebert, filmi ele alırken “büyük bir sahne gösterisine dönüşen savaş draması” ifadesini kullanmış ve dramatik açıdan daha derin olabileceğini belirtmiştir. Öte yandan, epik yapımların sevenleri için "tatmin edici bir sinematik deneyim" sunduğunu ifade etmiştir.
İzleyici Yorumları
İzleyici yorumları da genel olarak ikiye bölünmüştür. Epik savaş ve tarih filmlerini seven izleyiciler, "55 Days at Peking" filmini etkileyici savaş sahneleri, görsel kalitesi ve atmosferi nedeniyle beğenmişlerdir. Özellikle Charlton Heston’ın karizmatik performansı ve Dimitri Tiomkin’in müzikleri, izleyiciler tarafından sıkça övgü almıştır. Ancak, bazı izleyiciler hikayenin karakter derinliğinden yoksun olduğunu ve daha yüzeysel bir anlatıma sahip olduğunu dile getirmişlerdir. Yine de film, nostaljik bir klasik olarak birçok sinemasever için özel bir yer tutmaktadır.
"55 Days at Peking", Nicholas Ray ve Guy Green’in yönetmenliğinde, tarihi olaylardan esinlenen büyük bir epik yapım olarak sinema tarihindeki yerini almıştır. 1900 Boxer Ayaklanması'nı konu alan film, Doğu ile Batı arasındaki kültürel ve politik çatışmaları sinematik bir perspektiften ele alır. Film, görsel açıdan zengin sahneleri, büyük bütçeli prodüksiyonu ve Charlton Heston, Ava Gardner gibi yıldız oyuncuların performansları ile dikkat çeker. Dimitri Tiomkin’in etkileyici müzikleri, filmi tamamlayan önemli bir unsurdur. Ancak dramatik derinlik eksikliği ve yüzeysel hikaye anlatımı nedeniyle bazı eleştirmenlerden olumsuz yorumlar almıştır.
Sonuç olarak, "55 Days at Peking", tarihsel ve görsel açıdan tatmin edici bir klasik olmasının yanı sıra, dönemin sinemasının büyük epik yapımlarından biri olarak değerlendirilmektedir. Tarihî olaylara ilgi duyan ve büyük ölçekli prodüksiyonlardan keyif alan izleyiciler için mutlaka görülmesi gereken bir yapıttır.
