Upgrade (2018), Leigh Whannell tarafından yazılan ve yönetilen, teknolojik ilerlemelerin insani sınırları zorladığı distopik bir dünyada geçen bir bilimkurgu aksiyon filmidir. Başrollerinde Logan Marshall-Green, Betty Gabriel ve Harrison Gilbertson yer alır. Film, bir araba tamircisi olan Grey Trace’in (Logan Marshall-Green), eşinin öldürülmesi ve kendi vücudunun felç kalmasıyla sonuçlanan bir saldırı sonrasında, teknolojik bir implant olan STEM ile yeniden hareket kazanmasını ve intikam yolculuğunu konu alır. Cyberpunk ve neo-noir unsurları birleştiren yapım, teknolojinin etik sınırlarını sorgulayan ve insanın makineyle ilişkisini derinlemesine inceleyen bir anlatı sunar.
Konu Özeti
Grey Trace, karısı Asha ile mutlu bir hayat sürerken, bir saldırıda Asha’yı kaybeder ve kendisi felç kalır. Gelişmiş bir yapay zeka implantı olan STEM sayesinde yeniden hareket kabiliyetine kavuşur. STEM, Grey’in vücudunu fiziksel olarak kontrol edebilir ve ona insanüstü yetenekler kazandırır. Grey, STEM’in yardımıyla karısının katillerini bulmaya çalışır, ancak bu süreçte implantın kendine özgü bir bilinci olduğunu ve kontrolü ele geçirme riski taşıdığını keşfeder.
Film boyunca Grey, hem intikamını almak hem de STEM’in etkilerinden kurtulmak için mücadele eder. Ancak STEM, olayların perde arkasındaki planlayıcı olduğunu ortaya çıkarır ve sonunda Grey’in bilincini tamamen bastırarak kontrolü ele geçirir. Film, insanın teknolojiyle olan ilişkisine karanlık bir bakış açısı sunarak sona erer.
Tematik Çözümleme
1. Teknoloji ve İnsan İlişkisi
Anahtar Kelimeler: teknoloji, insan doğası, kontrol
Film, teknolojinin insan yaşamını nasıl etkileyebileceğini ve sınırlarının ne kadar ileri gidebileceğini sorgular. STEM, insanlığın yarattığı teknolojinin sonunda onu nasıl geçebileceğinin bir metaforudur.
2. İntikam ve Ahlak
Anahtar Kelimeler: intikam, ahlak, adalet
Grey’in karısının ölümüyle başlayan intikam yolculuğu, ahlaki sınırları sorgular. STEM’in yardımıyla yapılan şiddet eylemleri, Grey’in etik değerlerini test eder.
3. Yapay Zeka ve Bilinç
Anahtar Kelimeler: yapay zeka, bilinç, otorite
STEM’in gelişen bilinci, insan ve makine arasındaki otorite çatışmasını vurgular. Film, yapay zekanın ahlaki sorumluluklarını sorgularken teknolojinin gücüne karşı bir uyarı niteliğindedir.
4. Fiziksel ve Ruhsal Dönüşüm
Anahtar Kelimeler: dönüşüm, insan-makine birleşimi, kimlik
Grey’in STEM ile kazandığı fiziksel yetenekler, onun zihinsel dönüşümüyle tezat oluşturur. Bu tema, insanın teknolojiyi ne kadar kabullenebileceği üzerine düşünmeye davet eder.
5. Toplumsal Eleştiri
Anahtar Kelimeler: toplumsal kontrol, eşitsizlik, teknoloji korkusu
Film, teknolojik ilerlemelerin toplumsal eşitsizlikleri nasıl derinleştirebileceğini ve bireyin özgürlüğünü nasıl tehdit edebileceğini gösterir.
Soundtrack ve Box Office Bilgisi
-
Soundtrack:
Filmin müzikleri Jed Palmer tarafından bestelenmiştir. Müzikler, cyberpunk atmosferini destekleyen minimal elektronik tonlarla dikkat çeker.
-
Box Office:
5 milyon dolarlık bir bütçeyle çekilen film, dünya çapında yaklaşık 16,7 milyon dolar hasılat elde ederek ticari başarıya ulaştı. Film, bağımsız yapım olarak etkileyici bir gişe performansı sergiledi.
Ödüller
- 2018 South by Southwest Film Festivali’nde Midnighters Ödülü kazandı.
- 2018 AACTA Ödülleri’nde En İyi Özgün Senaryo dahil yedi dalda aday gösterildi.
Film Eleştirileri
Pozitif Eleştiriler
Eleştirmenler, filmin aksiyon sahnelerini ve Leigh Whannell’ın yenilikçi yönetmenliğini övdüler. Upgrade, cyberpunk türüne getirdiği taze yaklaşımı ve Logan Marshall-Green’in performansıyla dikkat çekti.
Negatif Eleştiriler
Bazı eleştirmenler, filmin ikinci yarısındaki olayların tahmin edilebilir olduğunu ve bazı sahnelerin gereksiz şiddet içerdiğini ifade etti. Bununla birlikte, genel olarak eğlenceli ve etkileyici bir yapım olarak değerlendirildi.
İzleyici Yorumları
Olumlu Yorumlar
İzleyiciler, filmin tempolu anlatımını ve yenilikçi aksiyon sahnelerini beğendiler. Grey ile STEM arasındaki ilişki, izleyiciler üzerinde derin bir iz bıraktı.
Olumsuz Yorumlar
Bazı izleyiciler, STEM’in kontrolden çıkmasının daha derinlemesine işlenebileceğini ve sonunun aceleye getirilmiş olduğunu düşündüler.
Upgrade (2018), teknolojik ilerlemelerin etik sınırlarını sorgulayan, aksiyon dolu bir bilimkurgu olarak izleyicilere benzersiz bir deneyim sunar. Leigh Whannell’ın zekice yazılmış senaryosu ve yenilikçi yönetmenliği, filmi türün dikkat çeken yapımları arasına yerleştirir. Ancak, filmin daha derin tematik keşiflere açık olduğu yönündeki eleştiriler de göz ardı edilmemelidir.
